Sampo to w mitologii fińskiej „młynek szczęścia”, tajemniczy obiekt, którego forma jest nieodgadniona. Może to talizman lub pierścień spełniający życzenia, może tarcza, a może słup światła czy Gwiazda Polarna. W fińskim eposie narodowym „Kalevala” przynosi szczęście posiadaczowi, jest niegasnącym źródłem soli, pieniędzy i mąki, jednak tym samym staje się przyczyną konfliktów i walk. Antti i Johannes przyjeżdżają do osiedla pracowniczego przy budowie elektrowni Sampo. Osiedle jest położone w głębi lasu, którego ogromna część została wycięta na rzecz Sampo. Bohaterowie oczekują na przybycie kogoś z Centrali, kto powinien umożliwić im rozpoczęcie pracy. Mija czas. Bardzo dużo czasu.
„Sauna evening” to spektakl plenerowy, który rozgrywa się w scenografii zawieszonej nad ziemią pomiędzy drzewami. Dotyka złożonego i trudnego tematu transformacji energetycznej – wyzwania, przed którym stoi cała ludzkość. W miejscu gdzie powstał spektakl, w Bytomiu na Górnym Śląsku, ma ona charakter szczególny, ponieważ łączy się z wieloletnią tradycją górniczą. „Sprawiedliwa transformacja” stała się hasłem dla każdej z zaangażowanych w sprawę stron, jednak dla każdej oznacza coś zupełnie innego. Dodatkowo odbywa się ona pod ogromną presją czasu, którą nakłada pogłębiający się w dramatycznie szybkim tempie kryzys klimatyczny. Spektakl jest opowieścią przedstawioną z perspektywy jednostki, która bada swój wpływ na globalny problem. I jak każdy człowiek dąży do osobistego szczęścia, do swojego Sampo.
Proces powstawania spektaklu obejmował analizę raportów naukowych i materiałów prasowych, ale przede wszystkim przeprowadzenie ponad 50-ciu wywiadów, m.in. z emerytowanymi pracownikami Kopalni Węgla Kamiennego „Rozbark”, z aktywistami Młodzieżowego Strajku Klimatycznego z Katowic oraz Stowarzyszenia „Moje Krzyszkowice”, a także z mieszkańcami Śląska i Lubelszczyzny, którzy uczestniczyli w warsztatach teatralnych prowadzonych przez artystów podczas pracy nad spektaklem. W ramach przygotowania twórcy odbyli także wizytę badawczą w Finlandii, gdzie poznawali fińskie podejście do natury i ekologii w wymiarze indywidualnym i systemowym. Doświadczenie zachwycającego kontaktu z bezkresną przyrodą północy, która dla jej mieszkańców jest codzienna i nieunikniona, stała się motywacją do przeniesienia spektaklu z sali teatralnej na łono natury.
Idąc za fińskim powiedzeniem „nie ma złej pogody, jest tylko nieodpowiednie ubranie” prosimy widzów o przygotowanie się do odbioru spektaklu, który zgodnie z dążeniem artystów ma być niezależny od warunków pogodowych. Należy wziąć pod uwagę wieczorny chłód, możliwe opady deszczu, trawiaste podłoże i obecność małych, krwiożerczych towarzyszy. Mamy nadzieję, że „Sauna evening” za każdym razem będzie dla Państwa wyjątkowym doświadczeniem.
Reżyseria: Paulina Prokopiuk
Tekst: praca kolektywna
Muzyka: Stanisław Leśniewski
Scenografia: Łukasz Wójtowicz
Światło: Damian Bakalarz / Michał Wawrzyniak
Współpraca scenograficzna: Tomasz Copik
Obsada: Karolina Paczkowska, Jakub Pewiński, Mateusz Wierzbicki
Producent kreatywny: Łukasz Wójtowicz
Asystentka produkcji: Martyna Fras
Plakat: Michał Jadczak
Produkcja: Stowarzyszenie Artystów Bliski Wschód
Partnerzy: Akademia Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie, Wydział Teatru Tańca w Bytomiu, Pałac w Miechowicach / Bytomskie Centrum Kultury BECEK, Stowarzyszenie Miłośników Rozbarku, Lokal w Bytomiu, Miejski Dom Kultury w Bełżycach, Stowarzyszenie Moje Krzyszkowice.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz ze środków Gminy Bytom.
Program OFF POLSKA realizowany jest przez Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Od 2022 roku Fundacja Teatr Wschodni zajmuje się eksploatacją spektaklu.
